Kunniamerkit: Katso lista Lappiin myön­ne­tyis­tä it­se­näi­syys­päi­vän kun­nia­mer­keis­tä

pääkirjoitus: Il­mas­ton­muu­tos etenee, eivätkä sen vai­ku­tuk­set ole enää kai­kil­ta osin py­säy­tet­tä­vis­sä

Mainos: Lapin Kansa Digi 13,90 €/kk – tilaa tästä

Paul-An­ders Simmas ođđa do­ku­mentá­ra – Vuost­tas čájáhus Tampere filb­ma­fes­tivá­las

My dear mother -dokumentára váldoperšuvdna lea 9-jahkasaš sámi nieida Tasha.
My dear mother -dokumentára váldoperšuvdna lea 9-jahkasaš sámi nieida Tasha.
Kuva: Paul-Anders Simma

Juohke jagi njukčamánu álggus Tampere filbmafestivála čohkke oktii badjel 30.000 filbmaberošteaddji. Festivála guovddážis leat sihke riikkaidgaskasaš ja Suomas dahkkon oanehisfilmmat.

Tampere filbmafestivála riikkaidgaskasaš gilvu lea okta máilmmi deháleamos oanehisfilbmagilvu. Dan bokte lea vejolaš beassat viidásut evttohassan Oscar, BAFTA ja EFA gilvvuide. Dán jagi filbmafestivála lágiduvvo 50. geardde njukčamánu 4.-8. beaivve.

Tampere filbmafestiválas čájehuvvo vuosttaš geardde Paul-Anders Simma dokumentárafilbma My dear mother. Dat muitala nuorra sámi nieidda Tasha (9) birra gii orru mánáidruovttus Lujávrris, Ruoššas. Ovtta beaivve su biologalaš eadni riŋge sutnje. Tasha lea imaštuvvan daningo eiseválddit leat muitalan ahte su eadni lea jápmán. Eadni lohká Tashai ahte son áigu viežžat nieiddastis ruoktot. Tashas leat seahkálas dovddut fárrema birra. Son jurddaša ahte mo lea vejolaš eiseválddit leat sáhttán gielistit eatni birra.

Filbmen Lujávrris

Simma bagadii jagis 2013 dokumentára Olga – to my friends mii lea filbmejuvvon maid Lujávrris.

Olga Kirillova lea šaddan juste dan seamma mánáidruovttus go Tasha. Olga eallin mánáidruovttus lei hui traumáhtalaš, muitala Simma ja joatká man hárvenaš lea ahte filbmajoavku beassá sisa mánáidruovttuide, go lea váttis oažžut lobiid dasa. Olga bokte beasaimet galledit doppe vuosttaš geardde.

My dear mother-dokumentára váldopersovnna Tasha historjá lea erenomáš guoskkahahti. Su eadni lea guođđán Tasha juo unnin gárrenmirkováttisvuođaid dihte ja áhčči lei šaddan olmmošgoddima dihte giddagassii. Tasha lea bajásšaddan vuosttaš jagiid iežas áhku ja ádjá luhtte. Áhkku vel nagodii čiegadit Tasha eiseválddiin, muhto dilli šattai vearrát dan maŋŋel go áhkku jámii. Go son bázii ádjáin guovttá, de bohte sosiálabargit viežžat su. Áddjá ii basttán čájehit ahte sus livččii doarvái dienas ealihit máná.

- Dát lea oalle dábálaš ja váivves dilli Ruošša beale sápmelaččaid gaskkas, čilge filbmadahkki Simma gii lea oahpis Guoládatnjárgga Sámi guovlluide.

Bálkkašuvvon filbmadahkki

Simma lea dovddus filbmadahkki. Son lea bajásšaddan Ruoŧa Ađevuomis, muhto gazzan oahpu Dramatiska institutet -allaskuvllas Stockholmmas. Simma lea vuoitán sihke Amanda ja Risto Jarva -bálkkašumi jagis 1993 Let’s Dance oanehisfilmmain. Dat lea humoristtalaš muitalus sámi bártni birra gii vuolgá vuosttaš geardde eallimis dánsunbáikái. Give us our skeletons (Oaiveskalžžut) fas oaččui buoremus dokumentára -váldobálkkašumi Lybeka filbmafestiválas ja gudnemáinnašumi Tampere filbmafestiválas jagis 1999.

Paul-Anders Simma lea dovddus sápmelaš filbmadahkki.
Paul-Anders Simma lea dovddus sápmelaš filbmadahkki.
Kuva: Paul Anders Simma

Ságojoga ministtar (1997) lei nuppi guhkesfilbma maŋŋel Nils Gaup lei ráhkadan beakkán Ofelaš -filmma. Moskova filbmafestivála válljii Ságojoga ministara riikkaidgaskasaš filmmaid luohká evttohassan jagis 1997. Filbma lea komediija mii muitala fáŋgagárggolačča birra guhte bođii unna sámigilážii ja dájuhii doppe olbmuid jáhkkit iežas Suoma hálddahusa ministtarin. Simma lea buvttadan oktiibuot 20 dokumentára ja 5 filmma jagi 1978 rájes.

Kuka?

Paul-Anders Simma

Syntynyt v. 1959 Ruotsin Idivuomassa

Valmistunut Tukholman Dramatiska Institutet -korkeakoulusta elokuvaohjaajaksi.

Osallistuu tämän vuoden Tampereen filmifestivaaleille My dear mother -dokumenttielokuvallaan, joka kertoo 9-vuotiaasta lastenkodissa asuvasta Venäjän saamelaisesta Tasha-tytöstä.

Tunnettu palkituista elokuvistaan Let’s Dance (1993), Saagajoen ministeri (1997) ja Give us our skeletons (1999).